0 Смешки at 02:30

Премногу сум млад за да можам да зборувам за лустрацијата од позиција на некој што живеел во претходната држава и знае како функционирал системот и за што се се одговорни оние што кодошеле, колку човечки судбини се уништени и какви се последиците од нив. Сепак, доволно сум стар за да можам да направам еден преглед и да го дадам насловов на колумнава врз основа она што сега се случува со процесот на лустрација.

Комисијата за верификација на факти, која е носителот на овој процес беше формирана и почна со работа уште во јануари минатата година но првите резултати од нејзината работа ги видовме дури една година подоцна, кога на почетокот на оваа година кажаа дека ги провериле премиерот, претседателот на државата, претседателот на Собранието како и уште 60-тина функционери на највисоките позиции во државава и дошле до заклучок дека во врвот на државата нема шпиони. Откако го дознавме ова и ни олесна ја оставивме комисијата да продолжи со својата работа и да ги проверува и останатите во потрага по првиот шпион во државава.

Сепак, отскочната даска кон вниманието на јавноста за лустрацијата дојде неколку дена подоцна и беше отсликана во насловната страница на „Време“ од која ѕиркаше документ кој покажуваше дека главниот уредник на два провладини медиуми бил соработник на српската тајна служба. Латас уште истиот ден успеа да си добие белешка од МВР која го негираше ова.

Ова се случуваше во јануари годинава а два месеци подоцна Уставниот суд одлучи лустрацијата да важи за периодот од 45-та до 91-ва, а не како што определуваше законот – до 2008-ма. Нормално, како и за секоја, така и за оваа одлука, уставните судии добија еден куп критики од владејачката партија.

Но интересното започнува дури неколку месеци подоцна, односно некаде во август годинава. Сцената е сместена во Комисијата за лустрација од каде тогашниот претседател Јанаќе Витановски ја обвини МВР за упад во работата на комисијата поради потврдата која му ја издала на Латас. Два дена му требаа за да се демантира самиот бидејќи, како што рече, имал погрешни информации.

Во меѓувреме се смена и претседателот и на чело на комисијата дојде Томе Аџиев но резултатите никако не доаѓаа па партиите решија дека треба да ја преземат работата во свои раце и да почнат со заканите. Прва беше ДПА која се закани дека има информации за кодоши во редовите на ДУИ и дека ќе ги објави доколку комисијата не си ја заврши својата работа. Слични закани стигнаа и од ВМРО НП која исто така имала информации за висок функционер на ДУИ како и за пратеник од редовите на ВМРО-ДПМНЕ кои кодошеле. По ова лустрациската сцена почна да се вжештува па и претседателот Аџиев се почесто почнавме да го гледаме пред камерите. При крајот на минатиот месец конечно откри дека работата тргнала и веќе имале потенцијални кандидати за титулата прв кодош.

ДПА и ВМРО НП и понатака притискаа а Љубчо Георгиевски и Никола Груевски си разменија и писма со меѓусебни обвинувања. Во меѓувреме почна да се шушка и дека првиот кодош е на чекор до прогласување. Според информациите се работеше за член на Уставниот суд па и СДСМ и ВМРО-ДПМНЕ побрзаа да се оградат и да кажат дека немаат никаква врска со него. Неколку дена подоцна сите дознавме дека се работи за претседателот на Уставниот суд а тој побара јавно пред комисијата да докажува дека не кодошел. Наместо тоа, тој себеси се претстави како жртва. Но подоцна испадна дека сведочењето пред комисијата му било за џабе бидејќи го прогласија за кодош а притоа воопшто не го разгледувале она што тој имаше да го каже во своја одбрана.

Па се појави и совесниот граѓанин од Тетово во чиј двор паднале три белградски досиеја за тројца функционери на ДУИ во кои има докази дека биле соработници на тајните служби . Досиејата ги достави во комисијата каде не беа сигурни што треба да направат бидејќи ова било прв пат некој да донесе досиеја а бидејќи постапката за сите тројца веќе беше завршена се поставуваше прашањето дали се ќе треба да се почне од почеток. Па кон лустрациската приказна се приклучи и претседателот Иванов кој ја искористи својата посета на Србија да побара од претседателот Тадиќ пристап до досиејата кои се наоѓаат во Белград. Па „Дневник“ го објави и досието за Ибар во кое ДУИ го препозна лидерот Ахмети и обид за негова дискредитација.

Последниве денови секојдневно го гледаме претседателот на комисијата Аџиев со контрадикторни и збунувачки изјави и постапки. Иако на претседателот на Уставниот суд му овозможија да се одбрани, испадна дека и со и без неговиот исказ тие го прогласија за кодош. Иако постапките се завршени, од комисијата решија да ги разгледуваат и досиејата што слетуваат по дворови или редакции. Иако испаѓа дека најголемиот дел од досиејата останале во Белград, освен барањето на претседателот Иванов, на никого досега не му текна да направи нешто за да ги добие и да спроведе вистинска лустрација. Иако луѓето од врвот на државава веќе се поминати и се чисти, ако на некого по дома му се наоѓа досие и му фаќа прашина може слободно да го извади од фиока и да го фрли в двор па ќе ги поминуваме уште еднаш и уште еднаш и така се додека има слободни дворови.

По година и осум месеци од формирањето на комисијата, со само еден прогласен кодош и со многу нејаснотии и нелогичности испаѓа дека лустрацијата не е ништо друго туку само една голема смешка.

(Авторот издава двор кој може да се користи за секакви намени со капацитет и до 83 досиеја)

(Колумната е објавена во весникот Шпиц на 30

10 2010

)

0 Плачковци at 10:38

Во вторникот во Скопје дојде најголемиот европеец, претседателот на ЕУ, Херман Ван Ромпуј. Се повоза низ скопските улици, се сретна со премиерот и претседателот и си замина, на пат кон следните дестинации – БиХ и Албанија. Човекот беше прилично отворен и уште еднаш го повтори она што сите овде многу добро го знаеме. Тоа е дека мора да го решиме спорот со името со Грција доколку сакаме да мрднеме напред на патот кон ЕУ. И уште повеќе, Ромпуј рече дека скорешното решавање е единствена шанса за влез низ европската врата.

Се разбира, премиерот го ислуша и му кажа дека правиме се што можеме за да најдеме решение. „Македонскиот пристап и понатаму ќе биде проактивен и конструктивен со цел изнаоѓање решение кое нема да наштети на двете држави, кое што би било прифатливо од двете држави и од двата народа“, рече Груевски на заедничката прес конференција по средбата.

Да видиме како изгледа македонскиот проактивен и конструктивен пристап. Ќе ја земеме за пример конструктивноста на претседателот Иванов.

Тој пред еден месец беше во седиштето на ОН. Таму заменувајќи го Груевски се сретна со грчкиот премиер Папандреу. Според информациите од Њујорк, средбата имала за цел да придонесе во градењето на доверба меѓу двете земји а и двајцата соговорници се согласиле дека треба да преовладува позитивната реторика. Нашиот претседател го замолил грчкиот премиер да внимаваат со црвените линии и споменувањето на промена на Уставот бидејќи тоа е чуствително за македонските граѓани, а Папандреу имал разбирање за ова.

Сепак, само два дена пред таа средба Иванов имаше обраќање пред Генералното собрание на ОН каде и не покажа нешто преголема чуствителност а и не се мачеше да одбира зборови опишувајќи го односот на Грција кон Македонија. Како што кажа Иванов, со блокирањето на влезот во НАТО и ЕУ Грција директно го спречува економскиот развој на Македонија, нешто слично како ембаргото од деведесеттите.

По средбата нашиот претседател се обрати и на 65-то Генерално Собрание на Обединетите нации. Таму обвинувањата му беа поблаги но сепак ја искористи и таа прилика за уште еднаш да се пожали на неправедната политика на нашите соседи.

Еден месец по Њујорк, деновиве во Стразбур, нашиот претседател се обрати и на 60-годишнината од донесувањето на Европската конвенција за човекови права во Советот на Европа. Искористувајќи го поводот тој удри по Грција и храбро и порача – „Нема ниту една држава, ниту една влада и ниту една сила која може да им го оспори правото на Македонците да бидат Македонци, бидејќи човековите права се и посилни и потрајни од минливоста на одредени влади или одредени политичари“.

Тооооооооо претседателееееееее! Секоја чест, конечно некој им ја плесна целата вистина в лице!

Вака изгледаат голем дел од коментарите на интернет на овој а и на претходните говори на претседателот Иванов пред меѓународните институции каде ја покажува целата своја силина додека во меѓувреме дома или молчи или не знае што ќе прави во врска со измените на законот за разузнавање. Колку за потсетување, со измените се предвидува спојување на Агенцијата за разузнавање и Управата за безбедност и контраразузнавање под капата на МВР со што претседателот ќе ја изгуби можноста за добивање разузнавачки информации, дел од неговите уставни надлежности.

Сепак, претседателот во очите на многумина е херој за изјавите за името, кои се дел од стратегијата за која пишував на ова место пред две недели во колумната под наслов „Фантастични стратегии“.

„Стратегијата која ја користат нашите власти се состои од бескрајно повторување дека грчиштана се лоши и дека поради нив не можеме да напредуваме, дека тие се најголемата препрека на патот на нашата успешна иднина. Ова се повторува насекаде низ светот, на сите средби, и со официјални претставници на ЕУ и НАТО, и со претставници на нивни земји членки“, пишував на 9. Октомври. Тогаш зборував и за невозможната мисија која ја промовираа нашите власти - барање членство под привремената референца и паралелни преговори со Грција за името.

Иако сите што се барем малку упатени во ЕУ и НАТО интеграциите знаат дека ова е невозможно, сепак нашите властодршци го продаваа како можна варијанта па мораше уште еднаш и официјалните претставници на организациите каде сакаме да влеземе да повторуваат дека тоа не може да се случи. Тоа тогаш го повтори генералниот секретар на НАТО, Расмусен, а сега истото го потврди и Ромпуј од ЕУ.

И овие двајца а и сите останати повторуваат дека доколку сакаме да напредуваме во евроатланските интеграции мора да најдеме решение на спорот. Но ако нашите власти се одлучат конечно да го решат спорот и да го најдат тој фамозен разумен компромис, откако ќе го направат тоа па додека да ги почувствуваме благодетите од членството во НАТО и ЕУ ќе помине мноооогу време па и политичките поени ќе дојдат мноооогу подоцна. Она што не мора да се чека и може да дојде веднаш се политичките поени кои се собираат со плачење и обвинување на Грција на секој чекор проследено со чукање в гради.

(Авторот е доумерено облачен со повремени врнежи од дожд и појава на магла по котлините)

(Колумната е објавена во весникот Шпиц на 22

10 2010

)

0 Внимание - демократија од другата страна на границата at 12:17

Недела вообичаено е ден за одмор дури и за таквите како мене што имаат емисии тој ден, но ги имаат снимено ден-два претходно. Тоа е ден за уживање, релаксација, седење по пижами на компјутер или пред телевизор, можеби и шетање ако времето го дозволува тоа...

Но минатата недела во Белград ни најмалку не личеше на описов. Пред шест дена таму се славеше демократијата и се славеа правата и слободите на граѓаните. Впрочем, минатиот викенд во Белград се одржа геј парада преку која луѓето со различни сексуални ориентации покажаа дека се тука, дека постојат, дека и тие се дел од општеството и дека и тие сакаат да ги уживаат истите права како и останатите. Парадата помина во најдобар ред, учесниците прошетаа по определената маршрута и ги пренесоа своите пораки.

Сепак, истовремено, главниот град на Србија беше претворен во нешто налик на воена зона и, според проценките, низ улиците шест илјади хулигани се пресметуваа со исто толкуте полицајци. Над 150 повредени од кои најголемиот дел полицајци, и над 250 приведени, нормално, хулигани, е резултатот од дивеењето, заедно со штета од над милион евра.

Но и покрај сево ова Србија го одбрани правото на протест, правото на слобода, правото на различност, правото на живот. За разлика од првата геј парада во 2001 кога насилниците ги претепуваа парадерите и од минатата година кога поради заканите за насилство властите не дозволија одржување на парадата, годинава нашиот сосед докажа дека е вистинска демократска земја. Властите дозволија одржување на парадата и жестоко ја бранеа а многу јавни личности ја дадоа својата поддршка и ги осудија насилствата.

Пофалби за ова стигнаа и од Европската Унија и од Американсата амбасада како и директно од американската државна секретарка Хилари Клинтон на нејзината посета на Србија.

Лондонскиот весник Индепендент во редакциски коментар вели дека причините за ваквата реакција на српските власти треба да се бараат во тоа што многу амбасадори решиле да парадираат на белградските улици, па било незамисливо да се остави можност тие да се соочат со хулигани. Како причина се наведува и тоа што на Србија и е важен влезот во ЕУ а знае дека правата на малцинските групи со посебно внимание се разгледуваат и се дел од условите. Како и да е, реакцијата беше одлична и навистина е за секоја пофалба.

Јас лично не можам потполно да ги сфатам геј парадите. Нелогични ми се бидејќи на некој начин претставуваат фалење. Демек - еј видете, не сме како вас и шетаме по градов за да ви го кажеме тоа. Логично ми е кога се протестира за остварување на некакви права или против некакви неправди, како резултат на незадоволство од одлуките на властите и слично. Ова ми личи само на фалење. Но припадниците на овие групи често сведочат за дискриминацијата и неправдите кои им се случуваат па веројатно давањето на знаење дека се тука и дека постојат е многу голема причина за парадите. И иако не можам потполно да го сфатам овој начин на изразување сепак го поддржувам и ќе дадам поддршка доколку и во Македонија ЛГБТ популацијата реши да парадира, бидејќи ми е сосема логично да се поддржат настани кои служат за остварување на нечии права.

Можеби во Македонија не се ни размислува за вакво нешто но сепак познавајќи ги луѓето кои живеат овде, сигурен сум дека и кај нас ќе се најдат хулигани, слични на тие од улиците на Белград, подготвени да искршат од ќотек секој кој не мисли како нив, а попатно да искршат и по некој излог, да ограбат некоја продавница, нешта кои Белград ги доживеа во неделата. И сето тоа во името на Бога и семејните вредности. Такви хулигани можат да се најдат секаде низ светот и е апсолутно невозможно да им докажете дека сите имаат еднакви права а тие не се ништо повеќе од нив и не смеат да им ги нарушуваат и оспоруваат тие права. Уверени се дека Бог е со нив и дека ќотекот излегол од рајот, од истото место од каде потекнуваат и Адам и Ева, нивните најголеми аргументи зошто некој би требало да се истепа или убие.

Но има една многу голема разлика. Разликата е во одговорот на властите. Дали ќе застанат во одбрана на правата и слободите на сите граѓани и ќе испратат армија од полицајци кои ќе ги заштитуваат оние што решиле да протестираат, или ќе седат пред телевизор и ќе гледаат како дечките со качулките ја претепуваат демократијата.

Српските власти ја избраа првата опција но се плашам дека доколку во Скопје се организира геј парада нештата нема да бидат слични. Сегашната влада на многупати досега има докажано дека е против остварување на правата на луѓето со различни сексуални ориентации а еден пратеник од владејачкото мнозинство убедуваше дека хомосексуалноста е болест. Истата таа влада покажа и дека не се грижи премногу ни за правото на протест. Така беа истепани студентите кои протестираа против изградбата на црква на градскиот плоштад додека полицајците седеа и гледаа сеир, така полицајците дозволуваа возачите да ги газат стечајците кои протестираа на улиците на главниот град.

Сепак, се надевам дека реакцијата на српските власти ќе им служи како поука и на нашите власти. Многу пати досега сме докажале дека не можеме да гледаме на далеку, ни во иднината, ни во стандардите... сега примеров ни е пред нос, па можеби ќе го земеме во предвид.

(Авторот премногу се надева)

(Колумната е објавена во весникот Шпиц на 16

10 2010

)